Spływ 2008, 19-27 lipiec

0,0 Kajaki wodujemy w miejscowości Zyndaki, na północnym brzegu niewielkiego jeziora Zyndackiego, docieramy tam kierując się drogą biegnącą z Sorkwit. Jeziorem płyniemy na południe trzymając się prawego brzegu. Po osiągnięciu krańca jeziora wpływamy w niewielką strugę o dł. ok. 1,3 km

1,1 Po przepłynięciu pod mostkiem drogowym wpływamy do zwężonej, pn. części jez. Gielądzkiego (4,76 km2 ,dł. ok. 6,9 km, szer. do 1,7 km, maks. gł. 27m, 133 m n.p.m.).

1,4 Jezioro posiada dobrze rozwinięte brzegi z zatokami i półwyspami oraz urozmaicone pagórkami otoczenie. Na środku duża wyspa Ostrów Wielki oraz kilka mniejszych z miejscami gniazdowania kormoranów. Wschodni (lewy) brzeg jest w większości zalesiony. Na prawym brzegu, około połowy jeziorka nad zatoką, znajduje się wieś Pustniki ze znajdującym się na pn. jez. Pustnik Mały (pow. 33ha) oddzielonym od jeziora Gielądzkiego wąskim pasem lądu. Na prawym brzegu końcowego zwężenia jeziora wieś Gielant. Płynąc przy prawym brzegu jeziora dopływamy do jego końca , z którego pod mostem kolejowym i drogowym wypływa wąska i płytka struga do jez. Lampackiego (pow.1,99 km2 , dł. 3,4 km szerokość do 1 km, maks. gł. 38,5 m).

9,0 Po lewej stronie wieś Sorkwity - miejscowość turystyczno-letniskowa, siedziba urzędu gminy, poczta ośrodek zdrowia, sklepy spożywcze, stanica wodna PTTK.

10,5 Po wpłynięciu na jez. Lampackie kierując się w lewo docieramy do stanicy wodnej PTTK w Sorkwitach. Od 1379 r. Sorkwity były własnością możnych rodów niemieckich, a także polskich (1750-1804 -ród Bronikowskich). Od 1804 r. w rękach rodu von Mirbach, a od 1921 rodu Poleske. W parku nad jez. Lampackim warto zwiedzić pałac neogotycki z lat 1850 -1856, wybudowany przez rodzinę von Mirbachów. Naprzeciwko pomostu stanicy Wodnej PTTK, na prawym brzegu, zalesiony półwysep z grodziskiem. Są tam resztki zdewastowanego cmentarza rodziny von Mirbachów. W południowej części jeziora zalesiona wyspa.

12,3 Po lewej zarośnięty trzciną przesmyk do jez. Lampasz (pow. 0,76 km2 ,dł. ok.4 km, szer. do 0,4 km, głęb. 23 m, 133 m n.p.m.). Ciągnie się ono na pd.- wsch. zwężającą się rynną o wysokich, w znacznej części zalesionych brzegach. Na lewym brzegu, w najszerszej części jeziora, wieś Jędrychowo.

17,0 Z końca jeziora wypływ płytkiego odcinka Krutyni o lokalnej nazwie Sobiepanka. Dno żwirowo-piaszczyste i kamieniste; gałęzie, powalone drzewa, głazy. Przy niskim stanie wody konieczność holowania kajaka na długości 1 km. Rzeka płynie wśród olch.200 m od wypływu rzeki mostek, po prawej bar oraz prywatne pole namiotowe.

18,5 Ujście Sobiepanki do jez. Kujno (pow. 0,3 km2 , maks. gł. 5,5 m, dł. 1,5 km, szer. do 320 m), malowniczego o leśno-pagórkowatych brzegach. Na lewym brzegu wieś Grabowo, założona w 1588 r. W roku 1807 kwaterowały tu oddziały gen. J.H.Dąbrowskiego. Kościół gotycki z końca XVI w., przebudowany w latach 1680-1732. Przystanek PKS, poczta, ośrodek zdrowia, sklepy.

20,0 Z końca jeziora wypływ Grabówki - dalszego odcinka Krutyni o niskich brzegach porośniętych trzciną i pałką wodną.

21,0 Most drogowy na trasie Szczytno-Mrągowo. Po prawej stronie wieś Borowe (przystanek PKS)

21,5 Ujście Grabówki do jez. Dlużec (pow. 1,23 km2 , dł. 3,1 km, szer. do 0,8 km, maks. gł. 20 m , 131 m n.p.m. Płyniemy wzdłuż lewego brzegu, na którym wieś Dłużec.(sklep, przystanek PKS)

25,1 Przy końcu jeziora znajduje się niezbyt długi (ok. 500 m), trudny do odnalezienia odpływ do jez. Białego ( pow. 3,59 km2 , dł. 5 km., szer. do 1,5 km, maks. gł. 31 m, 131 m n.p.m.). Po drodze mijamy most drogowy. Jezioro Białe posiada rozwiniętą linię brzegową ,zatoki, półwyspy, w pn. części cztery zalesione wyspy (miejsce gniazdowania żurawi, których koncertów możemy wysłuchiwać rano i wieczorem); na największej z wysp doskonałe miejsce biwakowe.

27,1 Na prawym brzegu stanica wodna PTTK Bieńki, pole biwakowe, domki kempingowe. Płyniemy wzdłuż prawego brzegu do odległego o 1 km wypływu rzeki Dąbrówki. Rzeka płynie powoli pośród lasów, tworząc zakola i rozlewiska. Woda głęboka.

28,3 Most drogowy

28,9 Wpływamy na śródleśne, odludne jez. Gant (pow. 0,77 km2 , dł. 2,7 km, szer. do 400 m, maks. gł. 26 m, 131 m n.p.m.).

31,6 Po przepłynięciu wzdłuż jeziora, wpływamy na Babięcką Strugę.

32,5 Most drogowy.

33,0 Z prawej wpływ rzeki Babant ( Tejsy). Kontynuacja trasy w lewo Babięcką Strugą.

W tym miejscu istnieje możliwość rozbudowania trasy w prawo pod słaby prąd Babantu do jez. Tejsewo (dł. ok. 1 km, 131,5 m n.p.m.) około 700 m. Następnie z jego północno-wschodniego krańca malowniczą rzeczką Krawienką. Na odcinku około 200 m rzeczka zarośnięta szuwarami, powalone drzewa, dno płytkie, piaszczyste lub żwirowate; przy niskim stanie wody konieczne holowanie kajaka. Warto podjąć ten trud, aby przeżyć rzadkie już dziś uczucie osamotnienia i zagubienia w oazie nieskażonej przyrody. Poza na wpół zrujnowanym mostkiem nie napotkamy śladów człowieka, będziemy natomiast mogli podpatrywać intymne życie dzikich ptaków i zwierzyny leśnej. Dlugość tej trasy w obie strony to 12 km.

Z jeziora Tejsowo można także popłynąć w prawo, pod prąd rzeczki Babant do jez. Babięty Małe (pow. 0,57 km2 dł. 2,5 km) ok. 10 km, a następnie z lewej strony niewielką strugą do jez. Babięty Wielkie (pow. 2,5 km2 dł. 5 km, szer. do 1,2 km maks. gł. 65 m). Na odcinku do jez. Babięty Małe możliwe zwały drzewne, zmuszające do przenoszenia kajaka. Przy odpływie strugi po lewej pole biwakowe. Płynąc w lewo na przeciwną stronę jeziora do dużej zatoki, osiągamy po ok. 2 km płynięcia ujście strugi łączącej jez. Babięty wielkie z jez. Rańskim (pow. 2,94 km2 dł. 3,8 km, szer. do 1,5 km, gł. 8 m, 142 m n.p.m.) o długości 2 km. Na początku strugi wieś Rańsk (poczta, sklep, PKS). Za wsią przenoska kajaków. Po opłynięciu jeziora z zalesioną na środku wyspą, wracamy na szlak Krutyni. Cała tu opisana możliwość rozbudowy trasy szlaku Krutyni to ok. 42,5 km - a przepłynięcie tego odcinka zajmuje dodatkowe 3-4 dni.

36,2 Z biegiem Babięckiej Strugi docieramy do położonej na prawym zalesionym brzegu stanicy wodnej PTTK w Babiętach (posiłki, pole namiotowe). Ok 1 km za stanicą rozlewisko młyńskie, most drogowy i tama. Na obu brzegach wieś Babięta. Po przybiciu do lewego brzegu przed mostem przenosimy kajaki około 80 m. Na dalszym odcinku nurt rzeki szybszy, miejscami mielizny i kamienie. Przy niskim stanie wody należy zachować szczególną ostrożność.

40,2 Ujście Babięckiej Strugi do Północnej zatoki jeziora Zyzdrój Wielki (pow. 2,11 km2 dł.4,2 km., szer. do 0,8 km, gł. do14 m), o wysokich brzegach, porośniętych lasem iglastym. Na prawym brzegu wieś Zyzdrojowa Wola, na lewym - Nowy Zyzdrój (ośrodki wczasowe, sklep,bar).

42,7 W połowie długości jeziora po prawej półwysep z piaszczystą plażą; dogodne miejsce na krótki wypoczynek. Na lewym brzegu przed następnym półwyspem pole biwakowe. Pośrodku jeziora zalesiona, piaszczysta wyspa (miejsce biwakowe).

44,3 Jezioro zwęża się. Po lewej stronie pole biwakowe. Poprzez wąski przesmyk wpływamy na jez. Zyzdrój Mały (pow. 0,51 km2, 129 m n.p.m.). Z lewej duży półwysep, za nim dopływamy do nieczynnej śluzy Lalka. Kajaki przenosimy po prawej stronie ok. 80 m. Spływ kontynuujemy odcinkiem rzeki zwanym Spychowską Strugą. Brzegi bagniste, zarośnięte szuwarami (na bagnach siedlisko łabędzi i żurawi).

49 Lewy brzeg staje się suchszy, łąkowy. Nad rzeką duży pomost stanicy wodnej PTTK w Spychowie. 1 km dalej wieś Spychowo (dawniej Pupy :-)) ) (we wsi sklep, ośrodek zdrowia, poczta, PKP, PKS). Za stanicą wpływ rzeki do jez. Spychowskiego (pow. 0,5 km2 , 228 m n.p.m.). Wypływ dalszej części Krutyni niedaleko po lewej stronie.

50,0 Most drogowy na szosie Rozogi-Mrągowo. Pod mostem początek 30-metrowego bystrza (uwaga na kamienie przy niskim stanie wody!). Należy zachować ostrożność, najlepiej pokonywać bystrze w odstępach 15 - 20 metrów kajak za kajakiem i po wyjściu spod mostu ostro wiosłować, by nie ulec odwojowi.

52,0 Po prawej odpływ (ok. 0,5 km) do jez. Kierwik (pow. 0,6 km2 , dł. 1,5 km). Na lewym brzegu jeziora dogodne miejsce kąpieli i wypoczynku. Biwakowanie zabronione! W pobliskiej wsi Koczek domek zmarłego w 1996 r. reżysera Krzysztofa Kieślowskiego, który przyjeżdżał tu na wypoczynek.

55,5 Ujście Spychowskiej Strugi do jeziora Zdrużno (pow. 2,51 km2 dł.3 km., szer. do 1,5 km, gł. do 26 m, 126 m n.p.m.). Brzegi zalesione. Z lewej strony dwa półwyspy z dużymi zatokami oraz wieś Połom. Płyniemy wzdłuż prawego brzegu i po około 600 m wpływamy do lejkowatej zatoki, wiodącej do mostu drogowego we wsi Koczek. Za mostem jez. Uplik (pow. 0,61 km2 dł.2,6 km., szer. do 0,5 km, 125 m n.p.m.), perełka szlaku Krutyni o urokliwych, wysokich brzegach porośniętych lasem świerkowo-sosnowym oraz przebogatej florze i faunie wodnej. Na prawym brzegu środkowej części jeziora rezerwat ptaków Czaplisko Ławny Lasek o pow. 6,9 ha; miejsce gniazdowania czapli siwej.

59,5 Most drogowy na północnym krańcu jez. Uplik. Za mostem wpływamy na wielkie jez. Mokre (pow. 8,46 km2 ,dł. ok.7,7 km, szer. do 1,6 km, głęb. 51 m 125 m n.p.m.) Brzegi ma ono urozmaicone lasem o zróżnicowanym składzie gatunkowym. Na powierzchni pięć wysp (łącznie 5 ha) Wzdłuż prawego brzegu ok. 1 km do stanicy w Zgonie. Nazwa miejscowości nie pochodzi od śmierci lecz od zganiania zwierzyny do wodopoju. Wieś letniskowa; sklep spożywczy, gospoda, liczne prywatne pensjonaty i punkty gastronomiczne. Przy drodze do Koczka i Spychowa w domu nr, 52 mieszkał i tworzył Igor Newerly, autor m.in powieści Leśne Morze, Żywe Wiązanie i Wzgórze Błękitnego Snu. Od Zgonu płyniemy wzdłuż prawego brzegu.

62 Z prawej, na wprost drugiej wyspy rezerwat Królewska Sosna o pow 103,7 ha. Pomnikowe drzewa m. in Dąb Karola Małłka, Królewska Sosna.

65 Na prawym brzegu cypel, za nim pole biwakowe. Po lewej na środku jeziora dwie duże zalesione wyspy.500 m na wschód od jeziora rezerwat leśno-torfowiskowy "Zakręt" o pow. 105,8 ha. Las mieszany z zarastającymi jeziorkami, otoczonymi torfowiskiem wysokim z charakterystyczną roślinnością. Ok. 100-letnie sosny, miejscami 200-letnie dęby. Z rzadkich roślin runa: storczyk obuwik, lilia złotogłów.

68 Około 1 km przed krańcem jeziora kierujemy się w zatokę w prawo. Na końcu zatoki zastawka dzieląca jez, Mokre od Krutyńskiego. Przenoszenie kajaków około 25 m prawym brzegiem. Jez. Krutyńskie (pow. 0,55 km2 ,dł. ok.2 km, szer. do 0,5 km, głęb. 3 m, 125 m n.p.m.) leży w całości na terenie rezerwatu "Krutynia" (pow. 273 ha), który obejmuje także fragment biegu rzeki oraz otaczające ją lasy. Jezioro zwraca uwagę nienaruszoną formą brzegów, usianych zwalonymi, murszejącymi drzewami.

71 Początek najciekawszego i najbardziej malowniczego odcinka rzeki. Krutynia płynie tu wartkim nurtem, szerokim korytem; dno piaszczyste brzegi wysokie, porośnięte mieszanym drzewostanem. Wiele piaszczystych wysepek. W sezonie letnim można tu spotkać łodzie "Gondolierów Krutyńskich" wożących turystów na wycieczki do jeziora Krutyńskiego i z powrotem.

73 Wieś Krutyń, założona około 1500 r jako osada myśliwska (zameczek wielkiego mistrza Krzyżaków). Od okresu międzywojennego znana miejscowość letniskowa. Prywatne pensjonaty, restauracje,bary, ośrodki wczasowe, stanica wodna PTTK. We wsi chałupy drewniane z końca XIX w. i pocz. XX w. Sezonowa poczta w zabytkowej stodole z XIX w. BAZA FIRMY AS -TOUR Krutyń 4

75,5 Wieś Krutyński Piecek. Most drogowy, a za nim młyn z początku XX wieku. Przenoszenie kajaków ok. 150m prawym brzegiem; za opłatą można skorzystać z wózków. Poniżej młyna początkowo nurt szybki, dno kamieniste, płycizny. Uwaga na głazy w korycie. Brzegi niskie, zarośnięte roślinnością wodną i szuwarami. Las mieszany, łąki.

78,5 Most drogowy, wieś Rosocha.

82,0 Z prawej strony zarośnięte trzciną ujście krótkiej strugi łączącej Krutynię z jez.Duś (pow. 0,42 km2, dł. ok.0,8 km 118 m n.p.m.). Na wschodnim brzegu jeziora klasztor żeński starowierców (filiponów) w Wojnowie. Drewniane zabudowania pochodzą z 1847 r. Wewnątrz stare ikony i krzyże oraz cenny żyrandol. W 1996 r. żyły tu jeszcze dwie mniszki.

83 Drewniany most drogowy. Na prawym brzegu wieś Wojnowo. We wsi cerkiew drewniana zbudowana w latach 1922 -27 .

86 Duża wieś Ukta. Most drogowy na drodze Ruciane-Mrągowo; przed nim po prawej prywatne pole biwakowe. W 1754 uruchomiono tu hutę szkła; w 1832 przywędrowali tu z Rosji starowiercy, którzy założyli nową osadę. W okresie drugiej wojny światowej istniał tu obóz pracy. We wsi kościół neogotycki z 1845 roku.

87 Kilometr za mostem po prawej stronie stanica wodna PTTK z polem namiotowym. Od stanicy aż do jez. Malinowskiego, Krutynia znajduje się na terenie rezerwatu krajobrazowo- leśnego im M. Wańkowicza oraz rezerwatu Pierwos. Unikalna flora i fauna; przewaga grądów (grab, lipa, dąb i klon), olsów (olsza czarna z domieszką brzozy omszonej) oraz borów mieszanych (sosna i świerk). W poszyciu wielosił głów, rosiczka okrągłolistna. W runie mech wodny (jedyne stanowisko na Pojezierzu Mazurskim) i mchy boralne. Z rzadkich ptaków: żuraw, zimorodek, łabędź niemy, orlik krzykliwy, czapla siwa.

93 Most drogowy, 300 m dalej stanica wodna PTTK Nowy Most. Pole biwakowe, domki kempingowe.

96,5 Jez.Gardyńskie (pow. 0,83 km2 ,dł. ok.1,3 km, szer. do 0,9 km, głęb.11,5 m, 116 m n.p.m.) porośnięte na znacznej swojej powierzchni roślinnością wodną (grążele, grzybienie i osoka aloesowata) i przez to wyglądającego jak wodna łąka. Kontynuując spływ skręcamy w prawo i wąskim kanałem w błotnej powierzchni jeziora dopływamy do przesmyku wodnego, a nim do śródleśnego jez. Malinowskiego (Malinówko). Dalej, trzymając się lewego brzegu, wpływamy na wąskie, zakręcające jez.Jerzewko

100,5 Jezioro przechodzi w ostatni odcinek Krutyni zwany Iznotą lub Czarną Rzeką.

101,0 Most drogowy we wsi Iznota.

***

101,7 Ujście Krutyni do zatoki jez. Bełdany (pow. 9,44 km2 ,dł. ok.12,4 km, szer. do 1,5 km, głęb. 46 m, 116 m n.p.m.). Liczne, zalesione wyspy. Przez jezioro prowadzi szlak żeglugowy. Na północy jez. Bełdany łączy się z jez. Mikołajskim i jez. ?niardwy. Na lewo od zatoki, do której uchodzi Krutynia, półwysep na którym znajduje się oryginalny hotel-pensjonat i kemping Mazurski Eden. Obiekt jest stylizowany na osadę staropruskiego plemienia Galindów. Płyniemy wzdłuż prawego brzegu na południe.

103,5 Na prawym brzegu za drugim półwyspem stanica wodna PTTK w Kamieniu. Kemping, pole namiotowe, domki, gastronomia. Dalej płyniemy wzdłuż jeziora na południe.

105,0 Po prawej stronie wieś Kamień i duży półwysep.

106,5 Na prawym brzegu, naprzeciw wyspy, pole biwakowe.

108,5 Z prawej duża zatoka Wygryńska, nad którą pole biwakowe i wieś Wygryny. Chaty mazurskie z końca XIX w., sklep, bar. Na lewym brzegu wieś Piaski (ośrodki wczasowe). Zostawiamy po lewej stronie Wyspę Piaseczną. Ok 0,5 km przed końcem jeziora skręcamy w lewo.

111,0 Port jachtowy i śluza Guzianka, most drogowy. Po prawej początek miasta Ruciane-Nida. Po prześluzowaniu (różnica poziomów 1,5 m) wpływamy na jez. Guzianka Mała (pow. 0,42 km2 , głęb. 13,3 m, 117,7 m n.p.m.). Z niego w prawo, poprzez cieśninę do jez. Guzianka Wielka (pow. 0,72 km2 , głęb. 29 m, 117 m n.p.m.). Dalej płynąc przy prawym brzegu, poprzez zwężającą się część jeziora a następnie Kanał Nidzki, wpływamy na znane ze swej urody jez. Nidzkie. Nad pd.-zach. krańcem Guzianki Wielkiej, płatna przystań wodna blisko centrum miasta (możliwość zakończenia spływu). Po przeciwnej stronie pole namiotowe.

115,0 Po przepłynięciu pod mostem drogowym i kolejowym początek jeziora Nidzkiego (pow. 18,31 km2, dł. ok.23 km, szer. do 3,8 km, głęb. 24 m, 117,7 m n.p.m.) wraz z przyległymi wyspami tworzącego rezerwat krajobrazowy. Płyniemy wzdłuż jeziora, trzymając się prawego brzegu. Po ok. 1,5 km dopływamy do leżącej na prawym brzegu nad zatoką, przy ujściu rzeki Wigrynia, stanicy wodnej PTTK w Rucianem-Nidzie. Do centrum miasta, dworca PKP i PKS ok. 2 km.

116,5 W stanicy kończymy spływ dobijając do umocnionego brzegu ujścia strugi.

przem2 napisał: